Tecim Bakanı Ömer Bolat, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Bakanlığı ile bağlı kurumlarının 2025 yılı bütçelerine ilişkin sunum yapmış oldu.
Tecim Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi görüşmelerinde İsrail’e ticaretin sıfırlandığı anlatıldı.
Bolat, hükümet olarak İsrail ile ticarette alınan tedbirleri net bir halde uyguladıklarını şu sözlerle aktardı:
2 Mayıs’tan sonrasında İsrail’e yönelik olarak gümrüklerimizde hiçbir bildiri tescil edilmemiştir. İsrail’e yönelik olarak ihracat, ithalat sıfırdır. Filistin’e meydana getirilen tecim doğrudur ve Filistin hükümeti bundan memnundur.
“İSRAİL’E TİCARET AMBARGOSU UYGULANIYOR”
Sunumunda Filistin ile tecim ve İsrail’e uygulanan tecim ambargosuna da yer veren Bolat, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Filistin’de soykırıma ve yırtıcı katliamına devam ettiğini söylemiş oldu.
“FİLİSTİN’E DESTEKTE TÜRKİYE BİRİNCİ”
Bolat, Türkiye’nin, İsrail’in durdurulması, ateşkese zorlanması ve oradaki Filistinlilere yardım etme noktasında en önde gelen ülke konumunda bulunduğunu bildirdi. İsrail’in saldırıları sonucunda 50 bine yakın kişinin şehit bulunduğunu ifade eden Bolat, 100 binden fazla kişinin de yaralandığını söylemiş oldu. Bakan Bolat, Türkiye’nin zor şartlarda Filistin’e 85 bin ton yardım ulaştırmayı başardığını ve bu alanda dünyada birinci bulunduğunu bildirdi.
Tecim Bakanı Bolat, 1993 Oslo Sulh Anlaşması gereği Filistin Devleti’nin, İsrail toprakları içinde bir ada konumunda kaldığına işaret ederek, şu şekilde konuştu:
Bir kara sınırı, deniz sınırı ve limanı, gümrüğü bulunmamaktadır. Dolayısıyla ticaretini İsrail’in 2 limanı üstünden sadece yapabilmekte, ticaretinin yüzde 98’ini oradan gerçekleştirmektedir. İsrail ile Türkiye içinde Özgür Tecim Anlaşması Mart 1996’da imzalandı. AK Parti hükümetleri de 2005’te Filistin Devleti ile özgür tecim anlaşması imzaladı. Yatırım teşvik anlaşması ve çift vergilendirmenin önlenmesi anlaşması imzalandı.
FİLİSTİN’İN DIŞ TİCARETİ
Bu çerçevede 2022’de toplam 9,5 milyar dolarlık Filistin’i ve İsrail’i kapsayan toplam bir tecim bulunduğunu anımsatan Bolat, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
Filistin hükümetinin ifadesi ve bilgileriyle Filistin’in toplam 7,7 milyar dolar ithalatı vardı. Bunun büyük kısmını İsrail toprakları üstünden yapmakta, Türkiye’den de 2 milyar dolara yakın bir ithalat yapmaktaydı. Fakat daha kolay geldiği için tüccarlara gümrüklerden geçişte kolaylık sağlamak için varış yeri İsrail olarak gösteriliyordu. Dolayısıyla bizim Filistin’le yaptığımız 2 milyar dolar civarındaki tecim, Filistin kayıtlarında görünmüyordu. Sadece ateşkes mevzusunda dünyanın baskıları, bizim baskılarımız mevzusunda bir mesafe alınamayınca hükümetimiz, 9 Nisan 2024’te 54 gümrük faslında toplam 1019 üründe ihracatımızı durdurdu.
Burada derhal aynı gün ‘İsrail’e jet yakıtı satıyor’ diye bir karalama kampanyası yapılmış oldu. Bunu da aynı gün belgeleriyle ortaya koyduk. 2024’te en küçük bir satış yok. 7 Ekim’den sonrasında fazlaca azca bir 88 bin dolarlık var. 6-7 tane İsrailli tur şirketlerinin charter şirketlerinin gezgin getirirken havalimanından almış olduğu tayyare benzini ihracat kaydedildiği için gerçekleşen sayı bu ve vaka bu. Fakat bu, sanki ‘Türkiye İsrail’e jet yakıtı satıyor’ diye bir karalama kampanyası yapılmış oldu.
“İSRAİL’LE TİCARETİ DURDURAN YEGANE ÜLKE TÜRKİYE OLDU”
Tecim Bakanı Bolat, 9 Nisan’a kadar olan süreçte meydana getirilen ticarette, ürünlerin varış yerinin İsrail olarak alınmasından dolayı “ticaretin İsrail ile yapılıyormuş benzer biçimde göründüğünü” söylemiş oldu.
2 Mayıs’ta hükümetin bir karar daha aldığını anımsatan Bolat, “Dedik ki, ihracat, ithalat İsrail’le tamamen durdurulacak ve bu kararımız dünya kamuoyunda büyük bir yankı uyandırdı, büyük takdir görmüş oldu. Buradaki hedefimiz öteki ülkelerin de benzeri bir yasak, sınırlama kararını almasını sağlamaktı. Bu mevzuda en büyük gayreti gösteren ve İsrail’le ticareti durduran yegane ülke Türkiye oldu.” değerlendirmelerinde bulunmuş oldu.
“2 MAYIS’TAN SONRA TİCARET SIFIR”
Bolat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tüm internasyonal zirvelerde çekinmeden İsrail’in sıkıştırılması, baskı altına alınması, kalıcı ateşkese zorlanması çabalarında önde geldiğini altını çizdi. Hükümet olarak bu konudaki tedbirleri net bir halde uyguladıklarını ifade eden Bolat, “2 Mayıs’tan sonrasında İsrail’e yönelik olarak gümrüklerimizde hiçbir bildiri tescil edilmemiştir. İsrail’e yönelik olarak ihracat, ithalat sıfırdır. “ dedi.
Filistin hükümetinin kendilerine geldiğini özetleyen Bolat, “Bizlere dedi ki; ‘Bizim Türk mallarına ihtiyacımız var. Filistin topraklarında 6 milyon insan yaşıyor. Nablus, Beytüllahim, Doğu Kudüs, Eriha, Ramallah. Bu insanoğlu ne yiyip ne içecek? Iktisat iyi mi dönecek? İsrail baskısı altındayız.’ Bunun üstüne bir mekanizma kurduk. Orada hiçbir inşaat yapılmıyor. Hiçbir bakım, onarım, yeni inşaat yapılmıyor. 6 milyon insandan bahsediyoruz. Birçok Avrupa ülkesinin nüfusundan daha çok.” şeklinde konuştu.
“FİLİSTİN’E “625” GÜMRÜK KODUYLA KAPI AÇILDI”
Bakan Bolat, bunun üstüne Filistin’e “625” gümrük koduyla kapı açtıklarını, bununla beraber ilave bazı ziraat ürünleri için ödün verdiklerini söylemiş oldu.
“AMAÇ FİLİSTİN EKONOMİSİNİN AYAKTA KALMASINI SAĞLANMAK”
Amaçlarının, Filistin ekonomisinin ayakta kalmasını sağlamak bulunduğunun altını çizen Bolat, şunları kaydetti:
Dedik ki, Filistin Ulusal Iktisat Bakanlığının koordinasyonunda, kontrolünde size gelecek siparişleri bizlere ulaştıracaksınız ve bu anlamda denetim mekanizmasıyla biz Filistin’e, varış yeri Filistin, ithalatçısı Filistinliler olmak kaydıyla bu ürünlerin girişine izin vereceğiz. Ve bu mekanizma 7 Haziran’da onlarla varılan mutabakattan sonrasında uygulanıyor. Biz 2 Mayıs’ta İsrail’le tecim ambargosu koyduktan sonrasında şu yalan uydurulmaya başlandı; üçüncü ülkelerden aslına bakarsan gidiyor. Tüm dünyaya 220 ülkeye ihracat yapıyoruz. 262,5 milyar dolar ihracatımız var, 340 milyar dolar da ithalatımız. Toplam 605 milyar dolar civarında toplam dış ticaretimiz var ve bu dış ticaretimizde dünyanın her tarafına var.
“TİCARETİMİZİN YÜZDE 40’I AB’YE”
Ticaretimizin yüzde 40’ı Avrupa Birliği ülkelerine. Bu anlamda Filistin’e meydana getirilen tecim doğrudur ve Filistin hükümeti bundan memnundur. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, 16 Ağustos tarihinde TBMM’de tüm milletvekillerinin gözlerine bakarak dedi ki; ‘Türkiye’ye minnettarız, şükran borçluyuz. 9,5 milyar dolar ticareti feragat ettiniz, feda ettiniz Filistin için ve Filistin’le tecim noktasında destek alıyorsunuz.”
“KARALAMA HABERLERİ SADECE İSRAİL’İN ÇIKARLARINA HİZMET EDİYOR”
Bakan Bolat, Filistin Ulusal Iktisat Bakanı’nın Türkiye’yi ziyaretinde, “Biz Türkiye’den gereksinimlerimizi karşılamak için destek istedik. İhracat noktasında destek olun. Ekonomimiz başka türlü ayakta kalamaz ve bu konudaki mesnetsiz iddialar ve karalama haberleri bir tek İsrail’in çıkarlarına hizmet ediyor.” ifadelerini kullandığını aktardı.
Bu mevzuda karacılık atmanın, Filistin’in en büyük savunucu olan Türkiye’nin çabalarını boşa çıkarmak olduğuna işaret eden Bolat, Filistin’in, mukaddes bir dava bulunduğunu ve Filistin ekonomisini ayakta tutmak için tüm güçleriyle yanlarında yer alacaklarını altını çizdi. Bolat, İsrail’in, bu barbarlığını durdurma mevzusunda dişe diş savaşım ettiklerini beyan etti.
DENİZ YOLU İLE TAŞIMACILIK
Ömer Bolat, internasyonal taşımacılığın yüzde 80’inin deniz kanalıyla yapıldığını ve bu alanda dünyada 7-8 egemen şirket bulunduğunu bildirerek, sözlerini şu şekilde tamamladı:
Vapur acenteleri bu şirketlere konteynerlerini, yüklerini koyarlar ve gemiler bu yüklerini çeşitli limanlardan alırlar. Değişik konteyner, değişik acentelerin konteynerleriyle boşaltacakları limanlara sırayla giderler, boşaltırlar. Ambarlı Limanı’nda, bahsedilen mevzuda Ulaştırma Bakanlığımız bilgilendirdi. Türkiye’nin en büyük ithalat limanı Ambarlı’dır. İthalatımızın yüzde 20’si Ambarlı’dan yapılmaktadır. Bu çerçevede bahsedilen konteynerler Cenup Kore, Çin limanlarından alınmıştır. Ambarlı’ya ve öteki ülkelere boşaltılmış, ondan sonra da Ambarlı’dan alınarak yine Cenup Kore ve Çin limanlarına gitmiştir.
“MİLLİ MESELEDE İKTİDAR, MUHALEFET BİRLİKTE HAREKET ETMELİ”
Haydarpaşa Limanı ile ilgili bahsedilen Kathrin adlı vapur de santrale ekipman, santral cihazlarını getirip boşaltmıştır. Sonrasında Ambarlı’dan, Antalya Özgür Bölge Limanı’ndan ve daha İzmit Derince Limanı’ndan alarak ülkemizden ayrılmıştır. Bunlarla ilgili olarak da hala ‘Yok müdafa ürünü götürdü, şunu yapmış oldu, bunu yapmış oldu’ benzer biçimde hezeyanlar ayıptır. Filistin benzer biçimde bir ulusal meselede iktidar karşıcılık beraber hareket etmelidir.
